Charakterystyka zagrożeń z oceną ryzyka


Charakterystyka zagrożeń w powiecie gliwickim wraz z oceną ryzyka
1. Prognozowane sytuacje kryzysowe i zagrożenia

Na stan bezpieczeństwa obywateli powiatu gliwickiego mają duży wpływ:
1) zagrożenia wywołane siłami natury jak: powodzie, ulewne deszcze wywołujące podtopienia, huragany i wichury, upały i susze, duże mrozy i śnieżyce, epidemie, plagi zwierzęce.

2) katastrofy techniczne związane z cywilizacyjnym i gospodarczym rozwojem społeczeństwa: pożary, awarie techniczne, awarie i wypadki radiacyjne, katastrofy komunikacyjne, katastrofy budowlane, awarie urządzeń infrastruktury technicznej (instalacja wod-kan, gazowa, sieć energetyczna, instalacja co), katastrofy górnicze.

3) zagrożenia wywołane aktami terroru (terroryzmu, bioterroryzm, umyślne spowodowane katastrofy technicznej)

Każde z powyższych zagrożeń może wywołać w powiecie, w zależności od skali, stan kryzysowy lub stan klęski żywiołowej.

Na terenie powiatu gliwickiego występują następujące zdarzenia, które mogą mieć znamiona kryzysu lub klęski żywiołowej:

Powodzie i podtopienia
Największe zagrożenie powodziowe występuje w gminach: Gierałtowice, Sośnicowice, Pilchowice, częściowo Knurów, Toszek, Pyskowice, ze strony rzeki Kłodnica i Bierawka, Dramy oraz potoku Toszeckiego, Knurówka. Natomiast w każdej gminie (mieście) występuje zagrożenie powodziowe w wyniku ulewnych deszczy - wylewają nieregulowane i nieczyszczone potoki i cieki (przepływające) przez poszczególne miejscowości.
Skutki: Zagrożenie życia i zdrowia ludności, uszkodzenia budynków, infrastruktury komunalnej, linii telefonicznych, linii elektrycznych, straty w pogłowiu zwierząt gospodarskich i uprawach rolnych, mieniu, ograniczenia komunikacyjne, zagrożenia epidemią.

Przewidywane straty powodziowe w powiecie będą porównywalne do powodzi z 1940 r. i 1997 r.:
- w ludziach (w zależności od rozmiarów) sanitarne i bezpowrotna od 50 do 100 osób,
- ilość zalanych budynków około 200,
- ilość uszkodzonych mostów 20, dróg 100 km,
- ilość zalanych użytków rolnych i zielonych 2000 ha.


Zagrożenia katastrofalnymi zatopieniami
Katastrofalne zatopienia mogą nastąpić w okolicznościach, gdy:
- występuje zagrożenie powodziowe (rzeka Kłodnica - stan alarmowy), opady deszczu są długotrwałe, ziemia nasycona wodą,
- maksymalne napełnienie zbiorników: Dzierżno, Pławniowice.

Na skutek:
- zniszczenia (dywersja) zapór (wałów piętrzących wodę) w zbiornikach Dzierżno-Pławniowice,
- zniszczenia (przerwania) wałów na rzece Kłodnica.

Przewidywane straty:
- w ludziach (w zależności od stopnia zaskoczenia i zniszczenia) do ok. 2100 osób,
- do 1000 sztuk trzody i bydła,
- od fali uderzeniowej częściowo uszkodzone i zalane budynki i urządzenia, zniszczone wały i zapory.

Zagrożenia pożarowe
Na terenie powiatu największe zagrożenie pożarowe występuje ze strony dużych kompleksów leśnych. Zagrożonymi miejscowościami są: Dąbrówka, Rudziniec, Łącza, Tworóg mały, Bargłówka. Miejscowe zagrożenia stanowią: stacje benzynowe (składy mps) - około 21, zakłady pracy produkujące (posiadające do produkcji) substancje łatwopalne (materiały wybuchowe), zabudowania wiejskie (zagrodowe, gospodarskie).
Skutki: zniszczenia znacznych obszarów leśnych, pojedynczych obiektów, zagrożenie życia i zdrowia ludzi, konieczność ewakuacji ludzi i zwierząt z zagrożonych terenów, konieczność angażowania dużego potencjału służb ratowniczych, utrudnienia komunikacyjne.

Przewidywane straty w gminach:
- straty sanitarne i bezpowrotne - około 100 osób,
- straty materialne mogą być porównywalne do pożaru z sierpnia 1992 r. /2.691.500.000 PLN/.

Zagrożenie spowodowane substancjami chemicznymi lub materiałami
niebezpiecznymi

Przez teren powiatu przebiega 9 tras drogowych oraz 2 trasy kolejowe, którymi przewozi się substancje i materiały niebezpieczne (materiały wybuchowe, olej napędowy, olej opałowy, gazy techniczne, etylinę, amoniak, chlor, alkohole). Są to:
- autostrady: A-1 i A-4;
- drogi krajowe: DK 94, 40, 78, 44;
- drogi wojewódzkie DW 901, 408, 921;
- trasy kolejowe: Gliwice w kierunku na Kędzierzyn-Koźle i na Strzelce Opolskie.
Aktualnie brak jest na terenie powiatu zakładów pracy, które wykorzystują lub przechowują do swojej działalności gospodarczej niebezpieczne substancje chemiczne. Natomiast śladowe ilości materiałów wybuchowych posiadają KWK (Knurów-Szczygłowice).
Na terenie powiatu funkcjonuje ok. 21 stacji benzynowych i magazynów paliw (olej napędowy, etylina), rozdzielnia gazu ziemnego w Pyskowicach.
Największe zagrożenie stanowią stacje benzynowe w centrum Knurowa i Pyskowic oraz rozdzielnia gazu ziemnego w Pyskowicach.

Skutki: Zagrożenie życia i zdrowia ludności mieszkającej - przebywającej w pobliżu tras przewozu i miejsc gromadzenia substancji niebezpiecznych (znaczne straty sanitarne, ofiary w ludziach), skażenie środowiska, możliwe występowanie pożarów jako wtórnych skutków zdarzenia, ograniczenia komunikacyjne.
Zagrożenie życia lub zdrowia ludności przebywającej w bezpośredniej bliskości miejsca ewentualnej awarii (wybuchu, wycieku paliwa, gazu).

Przewidywane straty (miejscowe):
- sanitarne i bezpowrotne w ludziach - jednorazowo w najgęściej zaludnionym miejscu ok. 1000-1200 ludzi,
- w sprzęcie i materiałach: zniszczone (spalone) budynki, obiekty, drogi, zniszczenia ekologiczne, zwierzęta.

Skażenia radiacyjne
Największe potencjalne źródło skażeń stanowią atomowe zakłady energetyczne. W ograniczonym zakresie ich źródłem mogłyby być urządzenia techniki jądrowej wykorzystywane do celów przemysłowych i naukowo badawczych oraz odpady produkcyjne elektrowni. Uszkodzenie (zniszczenie) siłowni jądrowych lub urządzeń i składów odpadów techniki jądrowej wywołałoby bardzo groźne dla ludzi i przyrody zatrucia substancjami radioaktywnymi ziemi, wody i powietrza.
O skali niebezpieczeństwa jakie mogłyby z tych powodów wyniknąć, świadczą awarie, które wydarzyły się do tej pory w niektórych atomowych zakładach energetycznych w Europie i na świecie:
1986 - awaria elektrowni w Czarnobylu w ZSSR (obecnie Ukraina) spowodowała rozległe skutki środowiskowe i zdrowotne.
1967 - awaria w zakładach przerobu paliwa jądrowego w Krzysztynie w ZSSR (obecnie Rosja) spowodowała uwolnienie do otoczenia znacznych ilości substancji promieniotwórczych.
1957 - awaria w reaktorze grafitowym chłodzonym powietrzem w Windscale (Wielka Brytania) spowodowała uwolnienie na zewnątrz radioaktywnych produktów rozczepienia.

Awaria w Czarnobylu spowodowała bardzo duży wzrost zachorowań na nowotwór tarczycy, w wyniku napromieniowania radioaktywnym jodem "131".

Najbliżej Województwa Śląskiego zlokalizowane są:
- czeska elektrownia Dukovany - 122 km
- słowackie Mochovce - 125 km od granicy
Bohunice - 128 km od granicy

Mieszkańców powiatu gliwickiego najbardziej obchodzą Mochowce i Bohunice, które stanowią największe zagrożenia, w przypadku awarii, ze względu na bliską odległość. W promieniu 250 km od Mochwców mieszka 5 mln Polaków, czyli tyle ludzi, ilu obywateli ma Słowacja.

Skutki:
Zagrożenie życia i zdrowia całej ludności powiatu gliwickiego, skażenie terenu, żywności i pasz dla zwierząt, ujęć wody pitnej. Panika i chaos administracyjny związany z niewydolnością służby zdrowia i służb ratowniczych. Konieczne wykonanie szczepień neutralizacyjnych. Zapadanie ludności na chorobę popromienną, wzrost zachorowań na choroby nowotworowe.
Przewidywane straty:
- wzrost śmiertelności wśród ludzi,
- straty związane z prowadzeniem zabiegów specjalnych,
- straty związane z niszczeniem skażonej żywności i pasz,
- straty związane z nadmiernym obciążeniem służby zdrowia spowodowane dużą zachorowalnością ludzi, oraz wykonaniem masowych szczepień.


Katastrofy komunikacyjne
W powiecie gliwickim istnieje duże prawdopodobieństwo wystąpienia katastrofy komunikacyjnej ze względu na dużą ilość przelotową dróg krajowych, w tym autostrady A-4 i A-1 oraz tras kolejowych (Kraków-Wrocław, Gliwice-Nysa), po których kursują pociągi pospieszne i ekspresowe. Po w/w drogach i szlakach kolejowych przewożone są również toksyczne środki przemysłowe i substancje niebezpieczne.

Skutki: zniszczony tabor kolejowy lub samochodowy, zniszczona nawierzchnia jezdni lub szlak kolejowy. Konieczność ewakuacji okolicznej ludności w przypadku udziału środka transportu przewożącego niebezpieczne substancje chemiczne, zaangażowanie znacznej ilości służb ratowniczych, utrudnienia komunikacyjne.

Przewidywane straty: straty sanitarne i bezpowrotne wśród uczestników biorących udziału w katastrofie kolejowej (np. pod Szczekocinami), straty materialne w taborze kolejowym i samochodowym. Skażenie terenu w przypadku rozszczelnienia cysterny (zbiornika) pojemnika przewożącego substancje niebezpieczne.

Wichury i huragany
Wichury i huragany w większym lub mniejszym stopniu nawiedzają północne tereny powiatu gliwickiego co roku. Ostatni huragan na przełomie sierpnia i września 2003 r. zrobił duże szkody w gminie Wielowieś. Poszkodowanych było 20 gospodarstw w tym: 17 stodół zostało zniszczonych częściowo lub całkowicie, 10 budynków gospodarczych zostało częściowo zniszczonych, 9 budynków mieszkalnych zostało uszkodzonych, około 70 dużych drzew zostało powalonych, które spowodowały szkody w postaci zerwanych linii energetycznych i telekomunikacyjnych. Również duży huragan /trąba powietrzna/ nawiedziła w sierpniu 2008 roku gminy Toszek i Wielowieś.
Częstotliwość występowania - średnio co 2 lata.

Skutki: powalone drzewa, zerwane trakcje energetyczne i telekomunikacyjne, uszkodzone lub zniszczone pojazdy, blokady dróg, długotrwałe przerwy w dostawie prądu, brak łączności telefonicznej, zagrożenie życia i zdrowia ludności znajdującej się w rejonie zagrożonym, pożary od uderzeń piorunów.

Przewidywane straty:
w drzewostanie (lasy); straty związane z uszkodzeniem i zniszczeniem zabudowań lub utratą mienia osobistego, mogą wystąpić straty sanitarne lub bezpowrotne w ludziach od uderzeń piorunów oraz od doznanych urazów w wyniku zniszczeń.

Epizootie (choroby zwierząt)

W powiecie gliwickim występuje 5 gmin typowo rolniczych, w których hoduje się około 105 tys. trzody chlewnej, około 7 tys. bydła, 18 ferm drobiu (530 tys. szt). Zarejestrowanych jest 250 gospodarstw wielotowarowych zajmujących się produkcją bydła rzeźniczego, trzody chlewnej, drobiu i jaj konsumpcyjnych oraz 160 punktów pozyskiwania mleka (gospodarstwa rolne, które uzyskały atest inspekcji weterynaryjnej). Przy takiej ilości zwierząt parzystokopytnych istnieje duże prawdopodobieństwo pojawienia się epidemii pryszczycy, choroby BSE, EEB (białaczka), TBC (gruźlica), afrykański pomór świń (ASF). Fermy drobiu narażone są na ptasią grypę.

Skutki: konieczność wykonania izolacji stref zapowietrzanych, a co się z tym wiąże ograniczenia w poruszaniu się osób i pojazdów w strefach, utrudnienia w transporcie i w ratownictwie, wykonanie punktów (mat) odkażających, przygotowanie w gminach grzebowisk dla zlikwidowanych zwierząt. Wykonanie uboju zarażonych zwierząt przez wyspecjalizowane ekipy.

Straty: Straty związane z koniecznością dokonania uboju sanitarnego zwierząt w ilości koniecznej do opanowania ognisk zapalnych. Koszty finansowe państwa poniesione z tytułu odszkodowań za zlikwidowane stada zwierząt oraz z tytułu prowadzonej akcji opanowania epidemii.


Epidemie
Epidemie mogą być skutkiem m.in. zdarzeń katastrofalnych (powodzie, susze) jak i rozpowszechnianiem się chorób w określonych przedziałach czasowych (grypa) lub wynikających z niezachowania ostrożności czy wymogów higienicznych.
W praktyce rozróżnimy dwa rodzaje rozprzestrzeniania się epidemii:
- z tzw. źródła punktowego (studnie, produkty spożywcze...),
- poprzez kontakt personalny.

Rozprzestrzenianie się epidemii w pierwszym przypadku następuje nagle i w bardzo krótkim okresie może objąć znaczną ilość osób. W drugim przypadku epidemia rozwija się wolniej, lecz jest znacznie trudniejsza do opanowania, ponieważ nie zawsze jest możliwość identyfikacji wszystkich źródeł lub nosicieli choroby.
W zależności od rodzaju epidemii, jej rozległości mogą być podjęte różne działania, począwszy od obowiązkowych szczepień aż do izolacji dużych grup ludzkich czy obszarów na określony czas. W szczególnych przypadkach mogą być określone zasady zachowania się lub ograniczenia w przebywaniu w zagrożonych rejonach.

Skutki:
- duża śmiertelność wśród ludzi szczególnie starszych i dzieci,
- konieczność uruchomienia większej ilości łóżek szpitalnych oraz oddziałów zakaźnych w szpitalach powiatu gliwickiego,
- konieczność wykonania szczepień ochronnych oraz prowadzenia systematycznego odkażania lokali użyteczności publicznej, ujęć wody, prowadzenia badań żywności,
- chaos spowodowany czasową niewydolnością służby zdrowia.

Przewidywane straty:
1) duża śmiertelność ludzi (zwłaszcza wśród dzieci i osób w podeszłym wieku),
2) koszty związane ze szczepieniami ochronnymi oraz dużą liczbą osób
hospitalizowanych,
3) straty w gospodarce związane z absencją chorobową,
4) utrudnienia w komunikacji spowodowane zachowaniem środków ostrożności w
strefach epidemiologicznych,
5) koszty związane z nadmiernym obciążeniem służby zdrowia i zespołów
ratowniczych PR.


Śnieżyce, ostra zima
W powiecie gliwickim jest 484 km dróg gminnych, 303,694 km dróg powiatowych, 73,189 km dróg wojewódzkich, 60,833 km dróg krajowych. Przy tak dużej drożności terenu powiatowe siły i środki nie są w stanie sprostać w utrzymaniu przejezdności tych dróg w przypadku dużych śnieżyc połączonych z zawiewaniem. Powoduje to konieczność zamknięcia niektórych odcinków dróg i skoncentrowania wysiłku na utrzymaniu priorytetowych dróg mających duże znaczenie gospodarcze dla powiatu.
Ostra zima w połączeniu ze śnieżycami jest dużym zagrożeniem dla bezdomnych, jak również dla operatywności i zdolności reagowania służb ratowniczych. Stwarza to niebezpieczeństwo narażenia ludzi na utratę zdrowia i życia.
Ostre zimy z dużymi śnieżycami pojawiają się średnio co 5 lat.

Skutki: konieczność wyłączenia niektórych odcinków dróg gminnych i powiatowych, konieczność wsparcia dróg wojewódzkich i krajowych kosztem własnych, utrudnienia komunikacyjne, utrudnienia w funkcjonowaniu służb ratowniczych, konieczność zabezpieczenia osób bezdomnych, samotnych i w wieku starczym, prowadzenie ścisłego nadzoru nad przygotowaniem i zabezpieczeniem urządzeń komunalnych i energetycznych do pracy i eksploatacji w warunkach zimowych. Konieczność monitorowania obiektów wielkopowierzchnowych przed zaleganiem śniegu na dachach, co może skutkować ich zawaleniem.

Przewidywane straty: Przypadki śmierci bezdomnych w wyniku dużych mrozów, zgony rannych i chorych spowodowane spóźnioną reakcją służb ratunkowych na wezwania do wypadków lub chorych, straty gospodarcze spowodowane absencją chorobową lub nie dojechaniem na czas do pracy ludności, dwukrotne zwiększenie środków finansowych na utrzymanie dróg.

Demonstracje, zamieszki.
Prawdopodobieństwo wystąpienia tego typu zagrożeń na terenie powiatu istnieje, szczególnie w aglomeracjach miejskich Knurowa i Pyskowic. Jest duże zagrożenie czynami chuligańskimi ze strony pseudokibiców, które z obiektów sportowych przenosi się na ulice miast. Zachowanie sprawców cechuje brutalizacja i zdecydowane działanie.
W przyszłości należy się liczyć z:
- utrzymywaniem się zagrożeń zbiorowymi zakłóceniami porządku publicznego i chuligańskimi ekscesami uczestników imprez sportowych i nie tylko,
- występowaniem prób wymuszeń określonych zachowań czy decyzji ze strony władz różnego szczebla przejawiające się blokowaniem dróg publicznych, okupacją budynków użyteczności publicznej i urzędów.

Blokada dróg w powiecie gliwickim na skutek protestu ludności, szczególnie dróg krajowych i wojewódzkich, powoduje zakłócenie ruchu tranzytowego wschód - zachód, a także powoduje ograniczenie mobilności służb ratowniczych. Duże zagrożenie stanowiłyby uwięzione w korkach lub zmuszone do szukania innych dróg objazdu, transporty z substancjami niebezpiecznymi.
Strajki - to następny problem społeczny, który zwłaszcza na Śląsku może sparaliżować cały region. Np. strajk maszynistów w 1998 r. spowodował niesamowity bałagan komunikacyjny, a wstrzymany transport towarowy (zwłaszcza węgla i zaopatrzenia) do zakładów pracy spowodował wtórne zagrożenia dla kopalń i elektrociepłowni, przemysłu cementowego i chemicznego.
Pozostawione na bocznicach, stacjach i innych miejscach transporty z niebezpiecznymi substancjami chemicznymi - stwarzały bardzo duże zagrożenie dla ludzi i środowiska naturalnego. W czasie tego strajku stało ok. 1000 wagonów z amoniakiem, chlorem, propylenem, propanem-butanem, wodorotlenkiem sodu, kwasem siarkowym, etyliną i innymi środkami. Istniała możliwość kradzieży lub uszkodzenia słabo chronionych niebezpiecznych ładunków.
Skutki:
- sparaliżowana komunikacja samochodowa i kolejowa,
- wielokilometrowe korki pojazdów na drogach krajowych i wojewódzkich,
- zakłócony porządek publiczny (wandalizm, kradzieże, bójki itp.),
- okupacja urzędów administracji państwowej i samorządowej.

Straty:
- straty materialne spowodowane kradzieżą i dewastacją własności prywatnej i państwowej,
- ranni i zabici w wyniku chuligańskich ekscesów lub w wyniku interwencji policji,
- straty wynikłe z przestoju transportu, zakładów pracy, urzędów ,
- straty wynikłe z zużycia środków interwencyjnych służb porządkowych (policja, straże miejskie, straż pożarna).

Terroryzm
Terroryzm, to skuteczna forma zastraszenia i wymuszenia. Abstrahując od międzynarodowego terroryzmu (grup terrorystycznych) związanego z aktualną sytuacją polityczną w świecie, należy stwierdzić, że akty sabotażu i terroryzmu rodzimego rosną w zastraszającym tempie zwłaszcza na Śląsku.
Oprócz podkładania ładunków wybuchowych w samochodach, sklepach i restauracjach coraz częściej zdarzają się kradzieże substancji chemicznych o silnym działaniu trującym. Wprowadzenie niektórych z nich do wody może spowodować śmierć lub zatrucie nawet kilku tysięcy ludzi, jeśli nie zostaną wcześniej podjęte działania zabezpieczające. Dlatego też bardzo duże znaczenie ma właściwe zabezpieczenie ujęć wody pitnej, które zwłaszcza w gminach nie zawsze jest właściwe.
Często pojawiają się przypadki zgłoszeń telefonicznych informujących o podłożeniu ładunku wybuchowego lub paczki z ładunkiem biologicznym. Sprawcami takich zgłoszeń są często osoby o zaburzonej psychice, osoby mające subiektywne poczucie doznanej krzywdy od danej instytucji lub też osoby.
Biorąc pod uwagę aktualną sytuację polityczną, oraz wzrastającą ilość zorganizowanych grup przestępczych o charakterze mafijnym, trzeba się liczyć z możliwością aktów terroryzmu, bioterroryzmu, sabotażu na terenie powiatu gliwickiego wchodzącego w skład aglomeracji Śląska. Będzie to:
- podkładanie ładunków wybuchowych, ładunków z bakteriami w dużych skupiskach ludzi, obiektach użyteczności publicznej,
- przesyłanie paczek, listów z substancjami niebezpiecznymi (bakteriami),
- przesyłanie paczek - bomb, podkładanie ładunków wybuchowych pod samochody w sklepach, restauracjach, mieszkaniach itp. celem dokonania wymuszeń,
- umyślne skażenie lub zakażenie środowiska naturalnego, lokalnych ujęć wody pitnej, ludności i zwierząt (wywołanie epidemii),
- umyślne wywołanie katastrofy technicznej,
- destrukcyjne działanie grup ludzi.

Najbardziej wrażliwymi miejscami (obiektami) w powiecie gliwickim są: zakłady przemysłowe, magazyny, ujęcia wody pitnej i inne obiekty, których uszkodzenie, czy też zniszczenie może spowodować straty i zniszczenia na znacznym obszarze, oraz miejsca użyteczności publicznej, gdzie na małym obszarze przebywa duża ilość osób (dworce, hale widowiskowe, stadiony), co powoduje, że nawet przy niewielkiej ilości środków niebezpiecznych można stworzyć duże zagrożenie.
Skutki:

  • w akcjach sprawdzających:

- użycie specjalistycznych ekip pirotechników policyjnych,
- konieczność zaangażowania sił policji, pogotowia gazowego,
energetycznego, zespołu ratownictwa medycznego oraz personelu
kierowniczego i technicznego, zagrożonej instytucji,
- konieczność przeprowadzenia ewakuacji osób pracujących w budynku lub osób przebywających w obiekcie użyteczności publicznej,
- w razie ładunku bioterrorystycznego konieczność dokonania sprawdzenia substancji w laboratorium, a w razie wyniku pozytywnego - hospitalizacja osób, które zetknęły się z niebezpieczną substancją.

  • przerwanie funkcjonowania instytucji i dezorganizacja pracy
  • zagrożenie życia i zdrowia osób objętych strefą oddziaływania ładunku niebezpiecznego,
  • w razie eksplozji - zniszczenia, ranni, zabici.
Straty:

- spowodowane kosztami użycia sił i środków służb ratowniczych,
- koszty hospitalizacji osób zakażonych bronią biologiczną,
- straty materialne spowodowane wybuchem ładunku,
- zabici i ranni w wyniku eksplozji ładunku i zniszczeń.

2. Wnioski i ocena ryzyka
Ocenę ryzyka występowania zagrożeń na terenie powiatu gliwickiego uzyskano poprzez wieloletnią analizę zjawisk będących efektem oddziaływania różnorodnych czynników pośrednio lub bezpośrednio wpływających na działania administracji publicznej w powiecie, a przede wszystkim na życie i bezpieczeństwo mieszkańców.
Niektóre obszary powiatu gliwickiego narażone są na występowanie specyficznych zagrożeń naturalnych i technicznych, wywołanych celową lub niezamierzoną działalnością ludzką lub przez siły przyrody.
Znaczna część obszarów zamieszkałych przez duże skupiska ludności znajduje się w strefach występowania szkód górniczych.
Znajdujące się na terenie powiatu sztuczne zbiorniki wodne: Pławniowice, Dzierżno Duże i Dzierżno Małe, w przypadku awarii urządzeń hydrotechnicznych lub celowego ich uszkodzenia (zniszczenia) stwarzają możliwość wystąpienia katastrofalnych zatopień w gminie Rudziniec, połączoną z koniecznością przeprowadzenia ewakuacji ludzi i zwierząt.
Również poważnym zagrożeniem dla powiatu gliwickiego są duże kompleksy leśne, które stanowią 34,5% ogólnej powierzchni powiatu, narażone zwłaszcza w okresach suszy na celowe podpalenia. Pożary kompleksów zagrażają gminom Rudziniec, Sośnicowice, Pilchowice. Przykładem jest tutaj pożar w nadleśnictwach Rudziniec i Rudy Raciborskie w sierpniu 1992 roku.
Przez teren powiatu gliwickiego prowadzą główne szlaki komunikacyjne: 2 kolejowe wschód - zachód i 2 autostrady wschód - zachód i północ - południe o ważnym znaczeniu państwowym i międzynarodowym oraz 4 drogi krajowe i 3 drogi wojewódzkie, po których przewożone są transportem samochodowym i kolejowym duże ilości toksycznych środków przemysłowych, paliw, gazów technicznych i innych materiałów niebezpiecznych.
Wichury i huragany w większym lub mniejszym stopniu nawiedzają północne tereny powiatu gliwickiego, co roku (gmina Wielowieś i Toszek). Huragan na przełomie sierpnia i września 2003 r. zrobił duże szkody w gminie Wielowieś. Poszkodowanych było 20 gospodarstw w tym: 17 stodół zostało zniszczonych częściowo lub całkowicie, 10 budynków gospodarczych zostało częściowo zniszczonych, 9 budynków mieszkalnych zostało uszkodzonych, około 70 dużych drzew zostało powalonych, które spowodowały szkody w postaci zerwanych linii energetycznych i telekomunikacyjnych. Podobny huragan nawiedził te gminy w dniach 15 - 16 sierpnia 2008 r. Straty: 21 budynki mieszkalne zniszczone; 60 budynków gospodarczych zostało zniszczonych; poszkodowane 32 rodziny; zniszczonego zostało około 400 ha lasu.
Największym zagrożeniem na terenie powiatu jest zagrożenie powodziowe występujące w gminach: Gierałtowice, Sośnicowice, Pilchowice, częściowo Knurów, Toszek, Pyskowice, ze strony rzeki Kłodnica i Bierawka oraz potoku Toszeckiego, Knurówka. Natomiast w każdej gminie (mieście) występuje zagrożenie powodziowe w wyniku ulewnych deszczy - wylewają nieregulowane i nieczyszczone potoki i cieki (przepływające) przez poszczególne miejscowości. Poważne zniszczenia powodziowe w powyższych gminach miały miejsca w 1940 r. i 1997 r., a ostatnio w maju i w czerwcu 2010 oraz w 2013 roku.
Statystyka przedstawia się następująco:
I. Powodzie i podtopienia:
1) powódź opadowo-roztopowa 2001.
2) powódź opadowa:
1960 - lipiec,
1970 - lipiec,
1977 - lipiec/sierpień,
1980 - lipiec/sierpień,
1997 - lipiec (powódź tysiąclecia),
2001 - lipiec,
2009 - czerwiec/lipiec,
2010 - maj/czerwiec
2013 - maj/czerwiec.

II. Wichury i huragany:
2003 - sierpień/wrzesień - gmina Wielowieś
2008 - sierpień - gminy Toszek i Wielowieś.

III. Pożary przestrzenne:
1) 1992 - sierpień - pożar lasów w nadleśnictwie Rudziniec,
2) 2013 - kwiecień - pożar lasu w Rudach Raciborskich.

Niezależnie od charakteru przyczyn powodujących określoną kategorię zagrożenia, wpływającego zarówno na bezpieczeństwo ludności oraz innych jednostek organizacyjnych, na terenie powiatu gliwickiego największymi zagrożeniami są:
1) powodzie i podtopienia,
2) zagrożenia pożarowe dużych kompleksów leśnych,
3) wichury i huragany,
4) uwolnienie się toksycznych środków przemysłowych przewożonych transportem samochodowym lub kolejowym w wyniku kolizji lub katastrofy drogowej,
5) katastrofy budowlane, awarie techniczne i chemiczne.

Lp.

Zagrożenia.

Kategorie

Prawdopodobieństwa:

1. Bardzo rzadkie.

2. Rzadkie.

3. Możliwe.

4. Prawdopodobne.

5. Bardzo prawdopodobne.

Kategorie skutków:

1. Skutki nie istotne.

2. Skutki małe.

3. Skutki średnie.

4. Skutki duże.

5. Skutki katastrofalne.

Wartości ryzyka:

1. Minimalne.

2. Małe.

3. Średnie.

4. Duże

5. Ekstremalne



Akceptowalność ryzyka:

1. Ryzyko akceptowane.

2. Ryzyko tolerowane (dopuszczalne).

3. Ryzyko warunkowo tolerowane.

4. Ryzyko

nieakceptowane.

1

2

3

4

5

6

1.

Powodzie

Wezbranie rzek:

Kłodnica, Bierawka, Drama i większe potoki.

2. rzadkie :

- raz na 100 lat o dużym

zasięgu.

4. Skutki duże:

- ofiary śmiertelne,

- duża liczba, poszkodowanych,

- duże zniszczenia i straty materialne,

- konieczność ewakuacji.

2. Ryzyko małe.

4. Ryzyko nieakceptowane.

4. prawdopodobne:

raz na 5-10 lat

o lokalnym zasięgu.

2. Skutki małe i średnie (3):

- lokalne straty materialne,

- ewakuacja lokalna,

- ograniczona liczba poszkodowanej ludności.

3.Ryzyko średnie.

3.Rryzyko warunkowo tolerowane.

2.

Podtopienia

od potoków i cieków w wyniku nawalnych opadów deszczu.

5. Bardzo prawdopodobne:

- raz na 1-2 lata.

2. Skutki małe:

- pomoc materialna,

- straty finansowe,

- pojedyncza ewakuacja.

4. Ryzyko duże.

2. Ryzyko tolerowane.

3.

Pożary:

-kompleksów

leśnych:

gm. Rudziniec,

Sośnicowice,

Pilchowice.

3. Możliwe:

- może zdarzyć się

raz na 20 lat.

4. Skutki duże:

- ewakuacja miejscowości otoczonych lasem,

- duże straty w mieniu państwowym,

- duże szkody środowiskowe.

3. Ryzyko średnie.

4. Ryzyko

nieakceptowane.

4.

Huragany i trąby powietrzne

- północne rejony powiatu gliwickiego.

4.Prawdopodobne:

- występują średnio

co 5 lat.

3. Skutki średnie

i duże (4):

- ofiary śmiertelne,

- tymczasowe zakwaterowanie poszkodowanych,

- pomoc materialna,

- straty materialne,

- straty w drzewostanie.

3. Ryzyko

średnie i duże (4).

4. Ryzyko warunkowo

tolerowane.

5.

Wichury

z silnymi opadami deszczu.

Dotyczy całego powiatu.

5. Bardzo prawdopodobne:

występuje raz na rok lub częściej.

2. Skutki małe

i średnie (3):

w zależności od skali i siły zdarzenia:

- powalone drzewa,

- zerwane dachy budynków,

- osoby poszkodowane.

4. Ryzyko duże.

2. Ryzyko tolerowane.

6.

Uwolnienie się toksycznych środków przemysłowych

Przewożonych transportem kolejowym lub drogowym w wyniku kolizji lub katastrofy.

4. Prawdopodobne:

- istnieje znaczna szansa lub powód, że dojdzie do zdarzenia przy tak dużym ruchu komunikacyjnym

2. Skutki małe

i średnie (3):

- konsekwencje na środowisko naturalne,

- ranne lub zabite osoby biorące udział w wypadku,

- duże koszty usuwania środka niebezpiecznego,

- możliwa ewakuacja ludzi,

- utrudnienia komunikacyjne.

3. Ryzyko średnie.

4.Ryzyko

nieakceptowane.

7.

Katastrofa kolejowa lub drogowa.

3. Możliwe:

- rzadkie i przypadkowe

- może zdarzyć się w określonym czasie,

- istnieją powody, że może dojść do zdarzenia.

3. Skutki średnie:

- ofiary śmiertelne i ranne,

- pomoc psychologiczna,

- duże szkody materialne,

- liczba interwencji przewyższa możliwości lokalnych służb (np. katastrofa pod Szczekocinami - 2013r.),

- utrudnienia komunikacyjne,

- duże koszty przywrócenia ruchu.

3. Ryzyko średnie.

4. Ryzyko

nieakceptowane.

8.

Katastrofy budowlane spowodowane na skutek wybuchu gazu lub szkód górniczych.

4. Prawdopodobne:

- istnieje znaczny powód, że dojdzie do zdarzenia w rejonach intensywnej eksploatacji górniczej oraz w awariach instalacji gazowej stałej lub przenośnej (butle).

3. Skutki średnie miejscowe:

- ofiary śmiertelne i ranne,

- ewakuacja poszkodowanych do zastępczych lokali,

- pomoc materialna poszkodowanym,

- straty materialne.

2. Ryzyko średnie.

Ryzyko nieakceptowane związane z wybuchem gazu.

Ryzyko warunkowo tolerowane związane z eksploatacją górniczą (tąpnięcia).

9.

Katastrofy budowlane związane z zaleganiem śniegu na dachach obiektów wielko powierzchniowych.

2. Rzadkie.

4. Skutki duże miejscowe:

- duża liczba ofiar śmiertelnych lub rannych,

- pomoc psychologiczna,

- duże szkody materialne,

- liczba interwencji przewyższa możliwości lokalne.

2. Ryzyko małe.

Ryzyko nieakceptowane.

Informacja wytworzona przez:
Stanisław Korczyk , w dniu:  11‑03‑2015 13:22:00
Informacja wprowadzona do BIP przez:
Łukasz Szyszko
email: bip@starostwo.gliwice.pl
, w dniu:  11‑03‑2015 13:22:00
Data ostatniej aktualizacji:
23‑03‑2015 06:36:13
Ilość wyświetleń:
Trwa wczytywanie
Wczytywanie danych...
Lp. Rodzaj zmiany Data aktualizacji Wytworzono przez Wprowadzono przez Akcje
Wczytaj kolejne wersje artykułu
Pokaż archiwalne komunikaty publikowane na tej stronie